Każda rodzina przechodzi przez rozmaite etapy. Najpierw pojawiają się dzieci, rozwijają się, a życie rodziny koncentruje się przede wszystkim na ich potrzebach. Z czasem stają się coraz bardziej samodzielne, aż wreszcie przychodzi chwila, w której postanawiają wyprowadzić się z rodzinnego domu. To trudny okres dla całej rodziny, jednak największy wpływ wywiera na pozostających w domu rodzicach. Całej grupie symptomów, które często pojawiają się w tym czasie (szczególnie u matek), psychologowie nadali nazwę syndromu pustego gniazda.
Czym jest i w jaki sposób można sobie z nim poradzić?
Typowe objawy
Rodzice muszą zmierzyć się z przytłaczającym poczuciem pustki, braku sensu, odczuwaniem silnego przygnębienia i smutku. To najbardziej powszechne symptomy związane z opuszczaniem przez dzieci rodzinnego domu. Należy zaznaczyć, że większość z tych uczuć jest zupełnie naturalna i nie wiąże się z potrzebą poszukiwania pomocy u specjalistów. Psycholog rodzinny może jednak wesprzeć rodziców, którzy wspomniane emocje i uczucia odczuwają bardzo intensywnie, a tym bardziej jeśli towarzyszy im silne poczucie bycia niepotrzebnym, czasem swego rodzaju wrażenie odtrącenia przez najbliższych, utrata własnej wartości. Przede wszystkim warto zwrócić uwagę na aspekt związany z odczuwaniem braku sensu wykonywania naturalnych, codziennych czynności, a zwłaszcza negowaniem ogólnego sensu życia.
Kogo najczęściej dotyka syndrom pustego gniazda?
Kobiety stanowią grupę, która jest szczególnie narażona na występowanie syndromu pustego gniazda. Może to być związane z zazwyczaj silniejszą więzią, jaka łączy matkę i dziecko. Zdarza się również, że okres wyprowadzki dzieci zbiega się w czasie ze zmianami związanymi z menopauzą.
Najczęściej rodzice, którzy poświęcili swoje życie zawodowe na rzecz wychowywania dzieci i zajmowania się domem, są bardziej narażeni na występowanie syndromu pustego gniazda. Drugą grupę stanowią osoby samotnie wychowujące dzieci. Taki rodzic pozostaje zupełnie sam po wyprowadzce dzieci z domu, a uczucie osamotnienia może przekształcić się w objawy syndromu pustego gniazda. Wówczas psycholog rodzinny może okazać się niezbędnym wsparciem.
Sposoby na poprawę sytuacji
Syndrom pustego gniazda może dotknąć tak naprawdę każdego rodzica. Warto o tym pamiętać i być świadomym, że objawy w umiarkowanym natężeniu są możliwe do pokonania. Wymaga to nieco czasu i przede wszystkim chęci.
Jakie są sprawdzone sposoby na poprawę nastroju w sytuacji wyprowadzki dzieci z domu?
– przyjemne sposoby spędzania wolnego czasu – to doskonały moment na rozpoczęcie nowych aktywności, poszukanie hobby, rozwijanie zainteresowań, na które dotąd brakowało czasu.
– koncentracja na związku – wśród wielu obowiązków często zapominamy o czasie spędzanym tylko we dwoje z partnerem czy partnerką. Gdy dzieci wyprowadzają się z domu, rodzice odzyskują możliwość skupienia się na sobie nawzajem, a może i odnalezienia w sobie nowych pokładów miłości.
– spędzanie czasu wraz z innymi ludźmi – nawiązanie nowych relacji, dodatkowe zajęcia, uprawianie sportu, a może nauka języka obcego? Każdy powód, by wyjść z domu i realizować się towarzysko, jest dobry.
Kiedy należy skorzystać z profesjonalnej pomocy?
Psycholog rodzinny może okazać się niezbędnym wsparciem dla rodziców borykających się z intensywnymi objawami syndromu pustego gniazda. Jeżeli standardowe sposoby radzenia sobie z pustką i przygnębieniem nie łagodzą dolegliwości, a osoba czuje się przytłoczona nową sytuacją, nie ma na co czekać. Doświadczony specjalista może okazać się doskonałą pomocą. Zdarza się, że już pojedyncze wizyty pomagają uporać się z problemami, dzięki ukierunkowaniu myśli i uczuć na nieco inne tory lub pomocne przedstawienie sytuacji w innym, bardziej obiektywnym świetle. Może się również okazać, że niezbędne będą regularne wizyty, czasem nawet wsparte farmakoterapią.
Syndrom pustego gniazda to powszechne zjawisko, o którym wiemy coraz więcej. Obserwowanie tego, jak rodzice radzą sobie z jego objawami, to bardzo ważne zadanie, w które często włączają się same dzieci. Warto pamiętać, że zintensyfikowane symptomy utrzymujące się przez dłuższy czas mogą doprowadzić do zaburzeń depresyjnych, które bezwzględnie wymagać będą profesjonalnego leczenia. Dlatego jeśli pojawiają się wątpliwości dotyczące stanu rodziców, którzy pozostają sami w rodzinnym domu – należy reagować.
